Als een leeuw in een kooi
Mijn partner en ik besloten vorig jaar om een culturele rondreis door Turkije te maken. We hoopten dit land op een andere manier te beleven dan alleen het bezoeken van stranden en toeristische trekpleisters.
De eerste dagen
We dronken de cultuur van het land, werden ondergedompeld in de echte sfeer van Turkije, genoten van de mooie archeologische sites, kortom we vonden het een heel verrijkende ervaring. Tot de laatste dag. Er was een verplicht bezoek gepland aan een juwelen en een lederfabriek. We werden door onze gids binnengeloodst in het eerste magazijn. Een westers uitziende, Turkse vrouw hield een kort verkooppraatje in bijna perfect Nederlands over diverse juwelen. Alles was zo mooi, zo voordelig, zo prachtig.... De dame sprak uitsluitend in superlatieven.
Toen gingen de deuren van de zaal open. Verschillende verkopers stelden zich strategisch op; onze groep werd binnengeleid en de deuren werden onmiddellijk achter ons gesloten: geen ontsnapping meer mogelijk. Mij leek het of we als slaven een arena werden binnengedreven terwijl de leeuwen uit hun kooien kwamen en hun prooien taxeerden.
Goed geoliede machine
Vanaf dat ogenblik leek elke beweging van het personeel op een goed geoliede machine. Wanneer we even met 4 of 5 medereizigers stonden te praten, werden we verzocht ons te verspreiden, niet samen te scholen, maar individueel de juwelen te gaan bekijken. Elk koppel werd benaderd door een verkoper die hen constant volgde. Dit was niet omwille van veiligheidsredenen, want alle sieraden lagen weggeborgen achter glas. Ik ben niet naïef, niet dom ondanks mijn haarkleur. Ik bleef dus rondwandelen in de gangen om "mijn achtervolger" te ontlopen en hem geen kans te geven mij aan te spreken. Maar uiteraard zijn deze mensen ook hierop getraind.
Telkens probeerde hij me een armbandje of ketting te laten passen, maar ik zei neen en bleef vluchten; inmiddels was ik al behoorlijk opgefokt. Ik voelde me een gekooid dier dat wanhopig probeerde te ontsnappen en geen vluchtweg vond. Onze Turkse gids hield alles nauwlettend in het oog. Ik werd haast gek van frustratie, want ik kan helemaal niet tegen opdringerigheid. "Neen" is echter een woord dat men daar blijkbaar niet aanvaardde. Ik ging naar onze gids en legde hem uit dat ik een hooggevoelig persoon ben en niet tegen die praktijken kon, dat ik daar ziek en nerveus van werd.
Even later zag ik hem met de verkoper praten en vervolgens wenkte hij mijn partner en mij: hij zou ons buiten smokkelen. Er ging toen een ontzettende opluchting door me heen. Ik vond dit zo'n tof gebaar waardoor ik hem op de gang spontaan een knuffel gaf en zei dat ik dit echt waardeerde. Hij ging terug naar binnen en wij begaven ons naar de cafetaria.
Mooie liedjes duren niet lang
Mijn opluchting en euforie waren maar van korte duur. Want stilaan begon het me te dagen: de gids was helemaal niet medelevend, menslievend, begripvol. Nee, ik was een stoorzender in die ruimte met mijn negatieve lichaamstaal, mijn onbeleefde gedrag om niet naar die verkoper te luisteren. Ik MOEST gewoon verwijderd worden, want ik zou toch niets kopen, ik was verwaarloosbaar materiaal, er was geen manipulatie bij mij mogelijk! Toen ik dit doorhad, voelde ik me zo gekwetst, zo bedrogen, zo slecht in mijn vel door het ganse toneelspel van geroutineerde acteurs/ verkopers, toeristen die als aas voor de haaien werden gegooid, een gids die het hele spel meespeelde. Ondertussen hoorde ik van verschillende medereizigers die buiten kwamen, dat ook zij een slecht gevoel hadden over die ontzettend onbeleefde opdringerigheid.
Turkse gastvrijheid
Toch vond onze gids het nog eens nodig om ons allen op de bus toe te spreken en een preek te houden dat het gewoon Turkse gastvrijheid was, dat de verkoper je aanspreekt om zijn waren te tonen en dat je gewoon neen mag zeggen. Yes, indeed! Hij leek een leraar die zijn klas stoute kinderen vermanend toesprak. Ik voelde me persoonlijk aangesproken en zat gekwetst als een klein vogeltje op mijn plaats achter de gids. Dit had ik helemaal niet zien aankomen; ik voelde me onheus en onrechtvaardig behandeld. Nadien hoorde ik van een andere toerist dat de gidsen een mooi percentage op de verkoopprijs krijgen. Ja, dat had ik natuurlijk al zelf bedacht.
Vervolgens reden we naar een fabriek, gespecialiseerd in lamsleder. Ik kreeg de indruk dat ik in een nachtmerrie zat waar ik niet uitgeraakte. Pure horror! Ik zat scenario's te bedenken om buiten te blijven zitten, maar dan zou ik me weer profileren als "moeilijk geval". De fabriek lag dan nog eens "in the middle of nowhere". De uitgang bleek aan de andere kant te zijn. Ik besloot dan maar te verdwijnen in de groep, verstand op nul.
Roofdieren
Eerst begon er een modeshow en mijn medereizigers waren superenthousiast. Heuh… waren ze dan zo ongevoelig? Het betrof hier wel melklammetjes, baby's die nog gespeend werden door de moeder. Terwijl de anderen applaudisseerden bij de aanblik van de superzachte jassen, zag ik voor mijn ogen angstige, mekkerende snuitjes van babylammeren, weggesleurd bij hun wanhopige moeders. Tenslotte werden we naar het magazijn geleid
Hier besloot ik weldoordacht mijn strategie te veranderen. Ik hield nauwlettend in het oog wie van de groep de intentie had om te kopen. Ik ging bij deze persoon staan en veinsde belangstelling. Zo kon ik de verkopers om de tuin leiden; zij concentreerden zich dan op de koper. Deze strategie werkte toch gedeeltelijk; eens ik me twee meter verwijderde, kwam er weer een ander roofdier uit het niets tevoorschijn om me te belagen.
Pfff... Voor mij als HSP was dit wel een heel vermoeiende dag. Agressie, opdringerigheid, onrechtvaardigheid. Alles wat ik verafschuw, kreeg ik als hete lava over me heen. Toen voelde ik wel echt het verschil tussen mij en "de anderen". 's Avonds was ik zowel mentaal als lichamelijk volledig uitgeput. Zelfs wanneer ik dit artikel aan het schrijven ben, komen al die gevoelens weer heel intens naar boven. Wat eerst een mooi verlof was, is geëindigd in mineur. Maar ik probeer de mooie herinneringen te onthouden: de opgravingen, het goede weer, de dieren die ik onderweg eten gaf, de mooie plekken, het aangename gezelschap. Daardoor geef ik toch een positieve wending aan mijn zonovergoten vakantie.
Getuigenis | Van Mossevelde, M., Cocon, jaargang 9, editie 51