School en studiekeuze
Veel prikkels
Als je hoogsensitief bent, moet je opletten voor overprikkeling op school. Scholen zijn nu eenmaal drukke plaatsen waar je de hele dag door, vijf dagen per week, veel prikkels over je heen krijgt. Die prikkels zijn bv. lesinhouden van verschillende vakken, de drukte van veel mensen rond je die lawaai maken en kletsen … Daarnaast is er ook nog de prestatiedruk en competitie, en het erbij willen horen. Dat alles kan voor veel stress zorgen, en als je hoogsensitief bent, kan je daar sneller last van krijgen.
Zelfkennis en zelfzorg
Elke HSP zoekt best voor zichzelf uit welke prikkels voor de meeste last zorgen, en welke prikkels gemakkelijker te verdragen zijn. Zelfkennis en inzicht is de eerste stap naar het vinden van een evenwicht tussen drukte en rust. Het is verder ook heel belangrijk om voldoende ruimte in te lassen om tot rust te komen en alle prikkels te verwerken.
Vervolgens is het van belang om je grenzen te leren kennen: hoe ver kan ik gaan voordat ik overprikkeld geraak? En wat heb ik dan nodig om weer tot rust te komen? Eenmaal je je eigen grenzen hebt verkend en ontdekt, kan je daarover ook communiceren naar anderen toe. Maak duidelijk wat jouw behoeften zijn.
Middelbare school
HSP zijn op een middelbare school is soms een grote uitdaging. Uiteraard spelen er verschillende factoren mee, zoals opvoeding, een goede vriendengroep, het type school en je eigen persoonlijkheid. Het gebeurt wel vaker dat hoogsensitieve jongeren struikelen over de verwachtingen die de school, de ouders, de vriendengroep en de maatschappij stellen. Schooldagen kunnen ook zeer overweldigend zijn: de volle refters, de drukte, het voortdurende contact met anderen, de ene test na de andere… Daarnaast stuit je vaak op onbegrip van leeftijdsgenoten: zij ervaren de wereld vaak minder intens, beleven emoties anders en hebben andere interesses en behoeftes.
Groepsdruk
Je verzetten tegen de groepsdruk kan heel moeilijk zijn: iedereen gaat bijvoorbeeld naar de schoolfuif, maar jij vindt het daar eigenlijk helemaal niet leuk. Het is te druk, te luid, te laat… Het stinkt er naar bier en zweet, en eigenlijk vind je er dus helemaal niets aan.
Bepaal voor jezelf of het de moeite waard is om te gaan: heb je het er voor over om jezelf te belasten om toch maar met je vrienden mee te kunnen?
Ook bij andere situaties waarin je groepsdruk ervaart, moet je voor jezelf uitmaken wat jou het meest waard is. Kies je voor jezelf of voor wat anderen van jou verwachten? Zoek naar mensen die net als jij voor zichzelf durven kiezen en steun elkaar daarin.
Jezelf leren kennen
Dat alles gebeurt terwijl je ook nog midden in je puberteit zit. Er verandert van alles, zowel op lichamelijk als op mentaal vlak. Je bent bezig met je veranderende lichaam te leren kennen en aanvaarden, en probeert nieuwe stijlen uit. Intussen ben je in je hoofd bezig met allerlei zaken die komen kijken bij stoppen met kind zijn, maar nog niet echt volwassen zijn. Bijvoorbeeld je eigen (zak)geld beginnen beheren, nadenken over studierichtingen, je seksualiteit ontdekken, je interesses ontdekken en ontplooien…
Als jongere zit je immers volop in de zoektocht naar jezelf, wat geen gemakkelijk proces is. Het is echter van belang om erbij stil te staan: wie ben ik? Waar ben ik goed in? Waar word ik gelukkig van? Waar heb ik nood en behoefte aan? Waar houd ik juist niet van?
Als je jezelf en je behoeften goed leert kennen, kan je ook gemakkelijker aan anderen aangeven wat je wel of niet wil, en waarom. Dan hoef je geen verantwoording af te leggen, want het antwoord op de waarom?-vraag is dan simpelweg ‘omdat ik het wil’.
Die zoektocht aangaan kan erg verwarrend zijn. Misschien heb je het gevoel dat je er alleen niet uit raakt.
Studiekeuze in het hoger onderwijs
Het kiezen van een studierichting die bij je talenten en interesses aansluit, is belangrijk om je goed in je vel voelen. Dat geldt voor iedereen trouwens, niet enkel voor HSP’s!
Heb je een creatieve geest en wil je die benutten? Ben je goed in informatica of wil je juist heel graag psychologie studeren? Houd je van theorie blokken of ben jij meer iemand die vooral wil toepassen en/of met je handen wil bezig zijn?
Onze tips
- Leer jezelf kennen: wat doe jij écht graag? Waarbij geraak jij in een flow waardoor je alles rond je heen even vergeet? Wat vind jij echt belangrijk: mensen helpen, veel geld verdienen, je creatieve ei kwijt kunnen, problemen oplossen…?
- Probeer een aantal zaken uit als vakantiejob, hobby of als vrijwilligerswerk, en kies dan voor hetgeen waar jij het meeste aansluiting bij vindt.
- Ga bij het kiezen van een studierichting vooral af op je gevoel, maar informeer je goed over de opleidingsmogelijkheden via SID-in-beurzen en bij ouderejaarsstudenten of lees getuigenissen van afgestudeerden. Zo scherp je je intuïtie aan en krijg je meer vat op wat een opleiding je te bieden heeft.
- Gebruik bestaande tools en websites (voor Vlaanderen is er Onderwijskiezer) om te ontdekken wat er zoal bestaat aan opleidingen en wat er bij jou zou kunnen passen.
- Weeg je laatste opties af tegen elkaar. Gebruik als criteria dingen die jij belangrijk vindt in het leven, of graag wil bereiken. Welke doelen en dromen heb je? Wil je graag mensen kunnen helpen, wil je rijk worden, wil je creatief bezig kunnen zijn, wil je graag concrete problemen aanpakken...?
- Kies voor jezelf en kies waar jij gelukkig van wordt. Ga niet voor het geluk van een ander, of voor de verwachtingen van een ander, want dat zal enkel ten koste van jezelf gaan.