In De Cocon met... Ann Van Elsen
In een notendop: Ann Van Elsen is Vlaams model, tv-presentatrice en radiopresentatrice. Daarnaast introduceerde ze met een vriendin ook een eigen kledinglijn: Jack & June. Ann is duidelijk een bezige bij, die haar professioneel leven combineert met haar gezin met drie kinderen. Sinds de lancering van de campagne ‘hoogsensitiviteit (h)erkend?’ zet ze zich mee in om hoogsensitiviteit in de kijker te zetten. Zo neemt zij onder meer ook deel aan het panelgesprek over ‘hoogsensitiviteit en werk’ op de Dag van het Gevoel op 19 oktober 2019. Waarom ze zich zo voor hoogsensitiviteit wil inzetten? Dat verneem je hier.
Er zijn zoveel goede doelen, waarom koos je voor HSP Vlaanderen en het meterschap van de campagne Te Gek?!
Vele mensen hebben intussen wel al van het begrip hoogsensitiviteit gehoord, maar beschouwen het toch nog vaak als een soort van ziekte of aandoening waarvan je kan genezen. Ik wil meer duidelijkheid scheppen over wat het wel en niet is. Ik heb zelf ook een zoektocht achter de rug met de nodige twijfels. Vroeger dacht ik dat iedereen dacht en voelde zoals ik. Intussen besef ik dat er veel verschil is tussen mensen qua gevoeligheid.
Is hoogsensitiviteit een zoveelste etiket dat we op onze kinderen kleven?
In een wereld waarin we net minder willen gaan labelen, is het natuurlijk tegenstrijdig om er net wél nodig dat we er een term en betekenis aan geven. En via de campagne willen we ervoor zorgen dat deze term net in de normaliteit komt, in plaats van in de marge van de maatschappij alsof het iets is waarvoor je je moet schamen.
Wat is het belang van sensibilisering rond hoogsensitiviteit voor het welzijn van zowel kinderen als volwassenen?
Onze kinderen zijn de leiders van de toekomst. Als zij hun hoogsensitiviteit als kracht kunnen ontdekken, eerder dan het als een ‘ambetante’ eigenschap te ervaren, dan is the sky the limit. Ze spenderen ontzettend veel uren op school, de (h)erkenning door de leerkracht, waarnaar ze opkijken, is dan ook cruciaal voor hun ontwikkeling. In de praktijk wordt er nog te weinig rekening gehouden met kinderen die bijvoorbeeld vlug afgeleid zijn, wegdromen in hun fantasie of het soms wat moeilijker hebben met abstracte vakken. Rekenen en taal blijven de hoofdbrok. Een toneel, gedicht of andere creatieve, expressieve taak heeft minder tijd en gewicht in de schaal. Een hoogsensitief kind kan op deze manier vlug een minderwaardigheidsgevoel ontwikkelen. Hun unieke eigenschappen zoals fantaseren of hun rechtvaardigheidsgevoel wanneer ze iets zien wat niet oké is, wordt vaak niet begrepen. Een kind met een wiskundeknobbel wordt geprezen en slim bevonden. Een kind dat zijn vinger opsteekt omdat het onrecht ziet gebeuren op de bank voor hem of haar, is een storende factor en wordt vaak niet geloofd of begrepen. In sommige gevallen door wordt het door de andere kinderen ook gepest.
Onze kinderen zijn de leiders van de toekomst. Als zij hun hoogsensitiviteit als kracht ontdekken, dan is the sky the limit.
Wat raakt jou het meest op positief vlak?
Mensen die voor anderen opkomen, die spontaan iemand helpen zonder enig belang, behalve dan een lichte innerlijke euforie omdat je iemand geholpen hebt. Kinderen die à la Greta Thunberg volwassenen terecht wijzen en mij zo hoop geven over de toekomst. Iemand die een dier redt en er verder zijn hele leven voor zorgt. Een mama die terminaal ziek is en liefdevol naar haar kinderen kijkt, zonder wrok, enkel liefde… En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Wat doet het met jou wanneer je op bijzonder ongevoelige mensen stoot?
Vroeger kon ik dit niet begrijpen, omdat ik ervan uitging dat iedereen gevoelig was. Dat mijn gevoeligheid niet meer of minder was dan die van een ander. Ook al merkte ik verschillen op, toch linkte ik die niet meteen aan die gevoeligheid. Ik denk ook dat mensen die ongevoelig zijn hun gevoeligheid hebben leren verstoppen na een groot of klein trauma. Bijvoorbeeld de juf die iets kwetsend zei. Een peuter, kleuter wordt overvallen met zoveel ‘nieuwe’ gevoelens die wij als volwassene niet opmerken omdat ze vanzelfsprekend zijn of waaraan we negatieve aandacht schenken omdat een peuter ‘die gevoelens nog niet mag/kan voelen’. Een kind hunkert naar goedkeuring en liefde van zijn ouders dus past het zijn gedrag aan als die gevoelens geen plaats krijgen. Zo kan ik compassie opbrengen en enkel hopen dat het leven hen kansen biedt om toch weer milder en gevoeliger te worden.
Wat doet het met jou wanneer mensen bijzonder ongevoelige uitspraken doen?
In eerste instantie ben ik echt gekwetst. Maar wanneer ik er dan ook een stuk ratio in breng en besef dat iedereen reageert vanuit zijn kennis, opvoeding en omstandigheden, dan kan ik er echt van op een gezonde afstand naar kijken en zo het gevoel een pak objectiever maken.
Hoe reageer je daar dan op?
Ik merk hoe langer, hoe meer dat reageren weinig zin heeft. In plaats van iets te willen veranderen aan hun manier van zijn, probeer ik er gewoon voor te zorgen dat mijn manier van ermee om te gaan evolueert want we kunnen anderen toch niet veranderen. Ik probeer dan gewoon duidelijk te maken op een beleefde manier dat ik me niet goed voel bij dergelijke uitspraken en me dus ook uit dat gesprek zal verwijderen.
Hoe wend je je gevoeligheid aan bij de opvoeding van je kinderen?
Ik probeer hun gevoelens aandacht te geven en te tonen dat het normale gevoelens zijn, ook op hun jonge leeftijd. Mijn gevoeligheid leidt soms ook tot fout gedrag naar de kinderen toe, zoals compensatiegedrag uit schuldgevoel. Of roepen omdat ik overprikkeld ben. Maar verder denk ik gewoon dat er een grote vorm van herkenning is en dat ik dat ook probeer duidelijk te maken dat het helemaal oké is hoe ze zijn. Dat wenen bijvoorbeeld gezond is, niet iets waarmee ze onmiddellijk mee moeten ophouden. Als ze met iets zitten, zeg ik vaak: ik begrijp dat je je zo voelt… Of: het is normaal dat je je zo voelt in deze situatie.
Hoe pak je overprikkeling aan?
Als ik merk dat er spanningen geweest zijn, op school of bij ons thuis, dan probeer ik een dansmoment in te lassen. Even volledig alles losgooien en samen dansen hoe je maar wilt, niets is te gek!
Merk je iets van hoogsensitiviteit bij je kinderen? En hoe uit zich dat?
Wanneer ik merk dat June zich op school bijvoorbeeld opoffert voor iemand omdat ze medelijden heeft, dan zeg ik haar wel dat ze zeker kan duidelijk maken dat het niet oké is wat er gebeurt, maar dat ze haar eigen welzijn ook wel op de eerste plaats moet zetten. Omdat je als hooggevoelige grenzeloos kan worden naar anderen toe, probeer ik haar te leren haar eigen grenzen aan te voelen en te respecteren. Voor ze gaat slapen, peil ik altijd naar haar top drie geluksmomentjes van de dag en een mogelijk verdriet van de dag. Dan neem ik echt de tijd om dat uit te spreken. De jongste is bijna drie, ook met haar begin ik die gesprekjes te voeren. Een warm nest is voor ieder kind belangrijk. Dus ook voor een hoogsensitief kind. Ik wil voor mijn kinderen een baken van vertrouwen zijn zodat ze hun talenten kunnen ontdekken en ontwikkelen en zo uitgroeien tot fijne, gelukkige volwassenen. Dat willen we toch allemaal, niet?
Interview | De Brauwer, L., De Cocon, Jaargang 15, editie 86