In De Cocon met Mark Tijsmans
Herken je de volgende situatie? Je zit in een gesprek onder kennissen en het thema luidt “koetjes en kalfjes”. Terwijl de vrouwen het hebben over typische Flair-onderwerpen, halen de kerels enkele stoere Jupiler-verhalen uit de kast. Je oren spitsen zich afwisselend naar de linker- en rechterkant van de tafel want als HSP kies je geen partij en wil je beide discussies blijven volgen. Toch raak je niet echt in beroering van deze dagelijkse thema’s, die gewoon te banaal lijken om je verder in te verdiepen.
Na het lezen van het jeugdboek Van zilver zal de ketel zijn wist ik het zeker: die auteur moet hoogsensitief zijn. Hoe verklaar je anders de rijke fantasie, de subtiele spanning en de vele emoties in het verhaal?
Iedereen tevree, behalve de HSP. Want terwijl je disgenoten nagenieten van een gezellig avondje, ga je zelf naar huis met een gevoel van leegte. Heel anders was de avond verlopen indien er aan diezelfde tafel een zielsgenoot had gezeten. Die had je er immers meteen uitgehaald.
Blijkt dat hij daar zelf helemaal niet mee bezig is. Mark Tijsmans zit tegenover mij aan de eettafel in zijn gezellige living en vertelt gepassioneerd over alles wat hem bezighoudt. Maar als ik wat doorvraag, blijkt hij hoog te scoren op de HSP-zelftest. Dit is een HSP die zichzelf door en door kent en de balans tussen zijn behoefte aan drukte en rust gevonden heeft. Je acteert, schrijft jeugdboeken, speelt en zingt in musicals, regisseert en maakt voorstellingen.
Mag ik je een artistieke duizendpoot noemen?
‘Iedereen noemt mij zo – het staat zelfs op de website van mijn management – maar voor mij zijn dat geen duizend verschillende dingen. Er zit er een logica, een eenheid in alles wat ik doe. Het komt allemaal uit hetzelfde vat. Er zijn zoveel raakvlakken. Op een podium staan en bezig zijn met taal, dat is mijn ding. Muziek maken bijvoorbeeld, is dat niet.’
Doe je zoveel dingen omdat je snel verveeld bent?
‘Die afwisseling heb ik inderdaad nodig. Ik ben blij dat ik na heel drukke periodes met veel mensen om mij heen, zoals in een musical, een rustige periode kan inbouwen waarin ik alleen maar moet schrijven en geen mensen moet zien. Maar ik heb beide nodig. Op een podium staan, aandacht en applaus krijgen, ik ben eraan verslaafd. De stilte heb ik daarna nodig om weer bij te komen.’
Als acteur heb ik leren omgaan met mijn gevoelens en emoties. Ik heb ermee leren werken zodat ik er helemaal mee vertrouwd ben.
Hoe was je jeugd?
‘In één woord: die was geweldig. Ik heb mij rot geamuseerd. Ik ben groot geworden in een gezellig nest. Ik had (en heb) twee broers en twee zussen met wie ik veel buiten ravotten. Mijn ouders waren actief in de parochie, dus kwamen er veel mensen over de vloer. Op school en in de jeugdbeweging had ik veel vriendjes. We kwamen niets te kort. Kortom, mijn jeugd was totaal zorgeloos, al voelde ik mij anders dan de anderen.’
In welke zin voelde je je anders?
‘Mijn vader, broers en vriendjes deden aan sport: atletiek en voetbal. Maar sport was totaal niet aan mij besteed. Ik bakte er niets van. Al snel ontdekte ik dat mijn talent elders lag: ik was rad van tong en grappig met taal. Daarmee kon ik de juffen en meesters rond mijn vinger winden. Ik schreef ook teksten, gedichtjes.’
Had je soms het gevoel dat je er niet bij hoorde?
‘Ik hoorde er wel degelijk bij, ik voelde mij niet uitgesloten of zo. Maar ik besefte dat ik speciaal was. Laat de grote massa maar voetballen, dan ga ik lekker iets anders doen, dacht ik. Stiekem was ik daar trots op. Op mijn elfde heb ik aan mijn ouders gezegd dat sport mij niet interesseerde, dat ik een andere richting uit wilde: dictie, voordracht, toneel. Hoewel er niemand, maar dan ook niemand in mijn familie artistieke ambities had, was dat geen enkel probleem. Van mijn ouders konden en mochten wij alles proberen.’
Zou je zeggen dat je gevoeliger bent dan de meeste andere mensen?
‘Als ik naar mijn broers en zussen kijk, ben ik absoluut gevoeliger. Ik begin bijvoorbeeld snel te huilen. Maar als acteur heb ik leren omgaan met mijn gevoelens en emoties. Ik heb ermee leren werken zodat ik er helemaal mee vertrouwd ben. Naargelang de situatie kan ik mijn gevoelens tonen of wegsteken. Ik ben heel blij dat ik dat nu kan, maar het heeft tijd gekost.’
Ben je perfectionistisch?
‘”Wat je zelf niet doet, gebeurt niet goed”, is mijn lijfspreuk. Als ik een boek schrijf, ben ik de enige die verantwoordelijk is voor het resultaat. En van die duidelijkheid houd ik wel. In groep, in een musical bijvoorbeeld is dat stukken moeilijker. Die groep is zo groot. Er kan zoveel fout gaan. Zoveel mensen die hun paraplu kunnen opentrekken. Lastig is dat.’
Hou je van drukte?
‘Van drukte houd ik helemaal niet. Feestjes en recepties probeer ik zoveel mogelijk te vermijden. Ik heb er een hekel aan. Als ik gecontacteerd wordt voor een musical, vraag ik een eigen kleedkamer. Als dat niet mogelijk is, weiger ik de rol. Zo simpel is dat voor mij. Ook in die drukte moet ik een plek hebben waar ik mij kan terugtrekken, anders houd ik het gewoon niet vol.’
Zonder rust kan ik niet functioneren
Heb je veel nood aan rust?
‘Rust heb ik heel hard nodig. Zonder rust kan ik niet functioneren. Daarom woon ik alleen. Gewoon thuis zitten en alleen zijn brengt mij tot rust. Het brengt mij weer in balans na een drukke periode. Als ik schrijf, kan ik niets of niemand in mijn buurt verdragen. Het huis moet leeg zijn, de tuin ook. En het moet compleet stil zijn. Ik verdraag geen radio, geen muziek. Van lawaai word ik gek.’
Hoe belangrijk is de natuur voor jou?
‘Als ik verhuis – ik ben van plan nog één keer te verhuizen – dan is dat naar een rustige plek in het groen. Als kind droomde ik van een kasteel. Nu ik ouder ben, besef ik dat het huis zeker geen kasteel hoeft te zijn. Het moet niet groter zijn dan mijn huidige woonst, het moet alleen middenin de natuur liggen. Elk najaar ga ik één maand schrijven aan de kust, niet aan de dijk maar in een eenzaam huisje bij een natuurgebied. En dan besef ik telkens weer: zo rustig wil ik wonen. Het is mijn ultieme droom. Zonder rust kan ik niet functioneren.’
Interview | Dosogne V. , De Cocon, jaargang 12, editie 67