Dossier humor: Hoogsensitiviteit en humor
Humor is een manier van communiceren en leidt, toch als het goede humor is, tot lachen. Wanneer je humoristisch bent, heb je het vermogen om iets grappigs aan te voelen, te waarderen of tot uitdrukking te brengen. Hoe? Door iets te vertellen, te doen of te schrijven.
Doordat we (samen) lachen om iets grappig, vermindert onze stress en wordt onze band met anderen versterkt. Humor kan ook helpen om een lastige situatie te relativeren. En last but not least … een geweldige work-out waarbij je niet alleen veel spieren gebruikt in je gezicht, maar ook in je buik en middenrif. En dan zwijg ik nog over de sluitspier van je blaas…
Lachen is gezond
Wanneer je lacht of een grap maakt, is er een duidelijk effect te zien in de hersenen, volgens sociaal psycholoog Madelijn Strick. De prefrontale cortex, het voorste gedeelte van de hersenen, wordt dan actief. Dat gebied in de hersenen is verantwoordelijk voor het verbinden van stukjes informatie, zoals het luisteren naar een mop of het snappen van de clou. Vanaf het moment dat de frank valt, het aha-moment, wordt er een ander gebied in de hersenen actief, namelijk het beloningsgebied. Het gebied dat ook actief wordt als je geniet van seks en chocolade. Toch worden humor en lachen, en de effecten ervan, jammer genoeg vaak onderschat. Terwijl het zoveel positieve invloeden heeft: het ondersteunt ons immuunsysteem, verlaagt spanning en stress, helpt om beter om te gaan met pijn, bevordert je creativiteit, vergroot je draagkracht, verbetert relaties tussen mensen en zorgt ervoor dat we beter relativeren en minder piekeren.
Dat laatste, beter relativeren en minder piekeren, maakt dat HSP’s nog meer nood hebben aan humor. Wanneer humor een levenshouding wordt, kunnen we ervoor kiezen om ons niet of minder te ergeren in bepaalde situaties, maar om ons te vermaken en er een positieve houding van te maken. Je hebt sowieso geen invloed op omgevingsfactoren, maar wel op hoe je ermee omgaat. Humor is dan ook “doorleefde ernst”: je kan er een lastige situatie mee ontwapenen, de betrekkelijkheid van iets onder ogen zien en opnieuw nuchter naar een situatie kijken. Anders kijken en meer humor in je leven brengen kan je gelukkig leren!
Wanneer humor een levenshouding wordt, kan je ervoor kiezen om je minder te ergeren in bepaalde situaties, maar om je te vermaken en er een positieve houding van te maken.
Stijl voor humor & humorstijl
Of we iets grappig of humoristisch vinden, hangt af van verschillende factoren: achtergrond, opleidingsniveau, geslacht, intelligentie, cultuur … Wat iemand hilarisch vindt, is voor een ander flauw, onbegrijpelijk of ongepast. Vooral humor rond gevoelige thema’s of taboes, wordt niet door iedereen amusant gevonden. En dat kan zorgen voor gênante situaties…
Anderzijds worden bepaalde gespreksonderwerpen meer bespreekbaar door humor te gebruiken. Het neemt de spanning en geladenheid wat weg en maakt het toegankelijk. Sarcasme, cynisme, ironie, satire, droge, schunnige, fysieke, non-verbale of verbale humor … Er bestaan veel soorten humor. Ook dat bepaalt wat we (niet) grappig vinden en met welkemensen we ons (niet) graag omringen.
Gevoel voor humor
Als we aan mensen vragen wat ze aantrekkelijk vinden aan een toekomstige partner, wordt ‘gevoel voor humor’ verrassend vaak als eerste genoemd. Onderzoekers van de Northumbria University ontdekten dat mensen humor namelijk zien als een teken van intellect en sociale intelligentie. En dat is een belangrijke factor voor aantrekkingskracht tussen twee personen. Wanneer je je gevoel voor humor deelt met anderen, heb je pas echt iets aan dat gevoel. Het is niet alleen leuk om grappige dingen te delen, maar het nodigt ook anderen uit om hetzelfde te doen. Volgens sociologe Giselinde Kuipers is het belangrijk om meer humor in relaties te brengen. Dat doe je door een positieve reactie te geven op anderen die grappen maken. Dat nodigt anderen dan weer uit om vaker grappig te zijn: zo komt er uitwisseling op gang. Tenslotte schept samen lachen een band. Het betekent dat je op dezelfde golflengte zit, elkaar begrijpt en aardig vindt.
Lachtraining
Goed nieuws: je gevoel voor humor en lachen kan je trainen! Gelukkig niet door uren te staan zweten in een fitnesscentrum, maar vooral door op onderzoek uit te gaan naar wat jij grappig vindt. Lees cartoons, ga naar een stand-up comedy of een cabaretvoorstelling, ontdek verschillende humorstijlen … Gevonden wat jouw lachspieren triggert? Verzamel ze wat vaker om je heen en zoek ze bewust op. Humor en lachen wordt trouwens ook gestimuleerd wanneer we met bepaalde mensen omgaan. Sommige vrienden, familieleden, collega’s of kennissen werken niet op je zenuwen, maar op je lachspieren. Een bepaald soort humor delen met anderen, zorgt voor hilarische momenten.
Je begrijpt elkaar met weinig woorden, de tranen rollen over je wangen en op sommige momenten (wanneer je bijna in je broek plast van het lachen) hoop je dat de sluitspier van je blaas nog altijd naar behoren werkt. Alleen dat al is reden genoeg om vaker af te spreken met die mensen. Niet alleen om de sluitspier van je blaas te trainen, maar vooral je lachspieren.
Wanneer je je gevoel voor humor deelt met anderen, heb je pas echt iets aan dat gevoel.
HSP’s & humor
Een belangrijke vraag is: hebben HSP’s gevoel voor humor? Harde, wetenschappelijke bewijzen zijn er helaas (nog) niet. Maar volgens Elaine N. Aaron, de grondlegger van het begrip HSP, hebben hoogsensitieve kinderen een scherpzinnig gevoel voor humor (lees meer op pagina 26). Dus mogen we er misschien vanuit gaan dat HSP’s wel degelijk gevoel voor humor hebben, nietwaar?
Ten eerste zijn HSP’s, door hun groot empathisch inlevingsvermogen, soms beter in staat om aan te voelen wanneer een grapje maken wel of niet kan. Ze kunnen makkelijker inschatten of er iemand gekwetst kan worden. Stel dat ze toch per ongeluk iemand kwetsten, dan voelen HSP’s zich daar vaak heel slecht over. Het helpt om op zo’n momenten uit te leggen dat het niet kwetsend bedoeld was en dat je begrijpt dat de ander het vervelend vindt.
Ten tweede vraagt humoristisch uit de hoek komen heel wat creativiteit! En laat dat nu een eigenschap zijn die vele HSP’s kenmerkt.
Ten derde zorgt humor voor verbinding. Dat maakt dat HSP’s onder elkaar vaak weinig woorden nodig hebben en van één enkele blik de slappe lach krijgen.
Tenslotte: word jij ook vrolijk van iemand die lacht? Heel normaal, want lachen werkt aanstekelijk. Omdat HSP’s ontvankelijk zijn voor prikkels, staan ze ook extra open voor lachen. Hoogsensitiviteit en humor …
Het geeft in elk geval stof tot nadenken. Of lachen. Mijn betoog hierboven klopt wetenschappelijk wel of niet. Dat laat ik aan jou over. Ik ga nog wat lachen sluitspieren trainen!
Bronnen:
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Endorfine (geraadpleegd op 21/09/2022)
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Humor (geraadpleegd op 23/09/2022)
- https://femkedegrijs.com/lachen-is-gezond/ (geraadpleegd op 21/09/2022)
- https://www.inekesnelleman.nl/blog/hoogsensitieve-mensen-hebben-humor (geraadpleegd op 21/09/2022)
- https://www.mynd.nu/14-dingen-die-vrouwen-waanzinnig-aantrekkelijk-vinden/ (geraadpleegd op 22/09/2022)
- https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/zo-krijgt-u-meer-gevoel-voor-humor/ (geraadpleegd op 23/09/2022)
- https://www.demorgen.be/tech-wetenschap/waarom-vinden-we-iemand-met-humor-zoaantrekkelijk~baa4174e/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F (geraadpleegd op 02/10/2022)
- De kerstblues, De Cocon, nr 72, jaargang 12, HSP Vlaanderen
- https://www.desteven.nl/persoonlijke-ontwikkeling/kernkwaliteiten/relativeringsvermogen (geraadpleegd op 8/11/2022)
Informatief | Van den Broeck, S., De Cocon, jaargang 17, editie 108