Nood aan een digitale detox?
Voelde jij je ooit ongemakkelijk toen je je smartphone niet vond? Was je bang om enkele uren zonder digitale media te zitten, je telefoon niet meer te vinden of erger nog, hem kwijt te zijn? Je bent zeker niet alleen. We zijn massaal verslingerd aan onze smartphone.
Nomofobie heet dat nu (no-mobile-phone phobia). Nieuwe technologie veroorzaakt nieuwe angsten. En nog opvallender: minder online willen zijn, blijkt moeilijker dan gedacht. Hoe komt het toch dat we zo moeilijk kunnen deconnecteren?
Sociaal dier
De mens is een sociaal dier en heeft nood aan contacten. Door corona hadden we noodgedwongen minder fysieke contacten, dus waren we maar wat blij dat we via sociale media onze contacten toch konden onderhouden. Maar of de tijd die we in die virtuele contacten steken zo gezond is, is minder vanzelfsprekend. We hebben namelijk face-to-face contacten nodig voor ons psychologisch welzijn. En daar wringt het schoentje, want onze beschikbare (vrije) tijd is beperkt. De tijd die we online doorbrengen kunnen we dan niet gebruiken om af te spreken met familie en vrienden, te sporten, naar de film te gaan ... Probeer dus een juiste verhouding te vinden tussen je tijd offline en online. Uit experimenten blijkt namelijk dat mensen die bewust kiezen om meer offline te zijn, meer uitgerust zijn. Ze slapen immers beter. En hun aandacht- en concentratievermogen neemt duidelijk toe.
Ben je hypergeconnecteerd?
Maar waarom willen we alles toch zo graag volgen en blijven we geconnecteerd via smartphone, tablet of laptop? Hoe komt het toch dat we er zo aan gehecht zijn?
Door het verplicht thuiswerken tijdens de coronaperiode vervaagde de grens tussen beroeps- en privéleven nog meer.
Connectiviteit blijkt een echte verslaving waarvan afkicken niet simpel is. FOMO (Fear Of Missing Out) of de angst om iets te missen speelt zeker mee. Het is een vorm van sociale angst die ons overvalt. We willen dat nieuws, die gebeurtenis … niet missen. En door het verplicht thuiswerken tijdens de coronaperiode, vervaagde de grens tussen beroeps- en privéleven nog meer. De verleiding was groot om je e-mails ’s avonds nog te lezen. Trouwens, niet de toestellen maar de applicaties zijn de grootste boosdoeners. Ze zijn specifiek ontworpen om onze aandacht maximaal vast te houden zodat we meer reclame zien en meer consumeren.
Tips
Op het internet (jawel, alweer online!) en in de boeken die we hieronder opsommen vind je lijstjes om je eigen hyperconnectiviteit te meten. Zit je in de probleemzone, dan dringt een digitale detox oefening zich op. Hierbij een paar ideeën om thuis te deconnecteren: ban de smartphone uit de slaapkamer, koop een wekker, schakel meldingen uit, verberg je meest verslavende apps, verbied smartphones tijdens de maaltijden. Of enkele tips voor op het werk: check je e-mails slechts drie keer per dag en zet niet meer dan drie mensen in cc. Werk je taken één voor één af. Relativeer dringende zaken, verbied smartphones in de vergaderzaal. Lees e-mails voor het werk niet ’s avonds, in het weekend of tijdens vakanties.
Probeer het gewoon en je zult merken dat je productiviteit en creativiteit verbeteren. Besef ook dat één detox periode vaak niet volstaat: je moet ze af en toe herhalen om het patroon te doorbreken. Je kunt bijvoorbeeld starten met een totale disconnectie (ook als is het maar voor een weekend, een dag, een paar uren …) om zo het positief effect ervan te ondervinden en vol te houden. En ten slotte: gun je brein rust en neem de tijd om je te vervelen en te dagdromen.
Bronnen:
- Dumas, T. (2020). Afkicken van de smartphone. Aartselaar: Zuidnederlandse Uitgeverij
- Pérès, F. (2017). Digital Detox. Tielt: Uitgeverij Lannoo
- Trends 16/12/2021, Dirk Vandenberghe, ‘Iedereen heeft baat bij een digitale detox’
Informatief | Steurbaut, E., De Cocon, jaargang 18, editie 108