Wat is kunst?
Wat is kunst? Over die vraag zijn we, in het kroegje op de hoek van de straat waar de kunstacademie was, uren doorgegaan en nooit kwamen we tot een sluitend antwoord.
In het algemeen verstaan we onder kunst ‘het product van menselijke uitingen, zoals schilderen, tekenen, fotografie, grafiek, beeldhouwen, theater, film, muziek, moderne media …’.
Laten we het medium film even als voorbeeld nemen. In grote bioscopen wordt doorgaans de wat populairdere film vertoond die onder de noemer ‘vermaak’ valt. Hoewel kunst en vermaak soms in één adem genoemd worden, is er toch een verschil. Vermaak heeft betrekking op amusement en ontspanning. Films met een artistieke inslag worden in de wat kleinere cinemazaaltjes vertoond en raken je op de een of andere manier dieper dan een populaire film. Zij zijn door kunstenaars gemaakt en bieden een intense ervaring. Hoogsensitieve personen zullen zich sneller kunnen ontspannen bij een film die hen een intense beleving biedt dan bij een – wat zij noemen – ‘oppervlakkige’ film.
Kunstenaar?
Jana is een hoogsensitieve vrouw die al van toen ze klein was zeer goed tekende. Ze ging naar de kunstacademie en leerde er verschillende materialen en technieken kennen. Het was voor Jana niet eenvoudig om zich in de academie staande te houden. Zo had ze in het derde jaar van de opleiding een leraar die vrouwen liever achter het aanrecht zag dan in een kunstacademie. Zichzelf achtte hij bijzonder belangrijk. Hij kende immers een grote kunstenaar persoonlijk en had ooit een prestigieuze aanmoedigingsprijs voor jonge kunstenaars gewonnen.
Wat is kunst? Over die vraag zijn we uren doorgegaan en nooit kwamen we tot een sluitend antwoord.
De manier waarop hij in de gang onderweg naar het lokaal met zijn sleutels rammelde, was voor Jana genoeg om haar penselen uit haar handen te laten vallen. Ze voelde zich geïntimideerd en verloor elke vorm van autonomie. Doorgaans liep de leraar haar stoïcijns voorbij. In een wat toegeeflijkere bui noemde hij haar zijn ‘probleemkind’. ‘Ooit komt het wel goed met je,’ zei hij ook een keer. In dit derde jaar moesten Jana en haar medestudenten zelf het initiatief nemen om tot resultaten te komen. Door die druk raakte Jana nog meer van de kaart.
Erkenning
In de schoolvakanties betaalde Jana een model en ze schilderde van ’s ochtends tot ’s avonds in het atelier van een vriend. Het resultaat steeg merkbaar boven de rest van haar werk uit omdat ze zonder invloeden van buitenaf rustig had kunnen werken. Later in het leslokaal, geloofde niemand dat zij die had geschilderd.
Aan het einde van het schooljaar schilderde iedereen een portret voor een wedstrijd waarbij leraars niet mochten tussenkomen. Jana won de prijs.
Eén jaar later trof ze een leraar die onvoorwaardelijk in haar geloofde. ‘Jou moet ik niets vertellen’ zei hij, ‘je hebt een feilloos aanvoelen van waar je heen wil en wat je dus te doen staat.' In dat jaar won Jana de grote prijs voor tekenkunst van haar stad!
Vandaag werkt ze rustig thuis in haar atelier en geeft ze privélessen aan hoogsensitieve mensen.
Hij noemde haar een 'probleemkind'. 'Ooit komt het wel goed met je,' zei hij een keer.
Getuigenis | Stijdonck van , D., De Cocon, jaargang 14, editie 83