Wist je dat? Zorgen voor iemand maakt gelukkig
Mijn persoonlijke interesse in de werking van onze hersenen bracht mij bij volgende vraag: waarom worden we blij wanneer we zorg dragen voor anderen? Wat gebeurt er dan in ons brein? Wat precies zorgt voor dat gelukzalige gevoel? Daarom besloot ik ook ten rade te gaan bij neuroloog Steven Laureys voor een woordje uitleg.
‘Wanneer we zorg dragen voor anderen gebeurt er heel wat in onze hersenen. Het is niet eenvoudig één bepaald stofje dat vrijkomt, maar er gebeuren op neurologisch vlak een heleboel zaken. Zo bestaan er studies die aantonen dat pro-sociaal gedrag onder andere dopamine, serotonine en oxytocine aanmaakt.’
Empathie activeert het netwerk van spiegelhormonen. Als we elkaar spiegelen, kunnen we de wereld zien en ervaren door de ogen van de ander.
Beloningshormoon
‘Dopamine is een neurotransmitter* en een hormoon dat een grote rol speelt bij het ervaren van geluk, genot, blijdschap en welzijn. Daarnaast is het ook deels verantwoordelijk voor de spierbeweging en het reguleren van ademhaling, honger en eetlust. Het positief effect, zoals het prettig gevoel na een beloning, blijkt een gunstige uitwerking te hebben op cognitieve prestaties**. Dopamine wordt aangemaakt wanneer je dingen doet (die volgens de hersenen moeten worden beloond) zoals bijvoorbeeld sporten, eten, mediteren en koud douchen.’
Gelukshormoon
‘Serotonine (gelukhormoon) is ook een neurotransmitter en hormoon die bij een te laag gehalte invloed heeft op het geheugen, stemming, zelfvertrouwen, slaap, emotie, seksuele activiteit en eetlust. Het speelt ook een rol bij de verwerking van pijnprikkels, alsook bij verslaving en agressie. Stress is één van de grootste factoren die de aanmaak van serotonine negatief beïnvloedt. Serotonine kan alleen maar aangemaakt worden uit het aminozuur tryptofaan en voedingsbronnen van tryptofaan zijn bijvoorbeeld bruine rijst, zonnebloempitten, pompoen- en sesamzaadjes en bananen.’
Knuffelhormoon
‘Oxytocine (knuffelhormoon) is een stof die ook zowel als hormoon en neurotransmitter fungeert. Het lijkt een belangrijke rol te spelen bij het verbinden van sociale contacten met gevoelens van plezier. Het maakt je ook meer ontspannen, waardoor je je makkelijker openstelt voor interactie met anderen. Je kunt de aanmaak in je hersenen zelf bevorderen door het volgende te doen: een compliment geven of ontvangen, een (huis) dier of medemens knuffelen, een massage (ook aan jezelf!), vrijen, bellen met een vriend of familielid, kijken naar schattige plaatjes van jonge dieren op internet, een paar minuten op je buikademhaling focussen en lachen: hoe harder, hoe beter.
Dat benadrukt nog eens het belang van sociale contacten en het cultiveren*** van sociale vaardigheden. HSP’s zijn immers zeer empathisch, doordat hun spiegelhormonen bijzonder actief zijn. Door te kijken naar het gedrag en de emoties van anderen, nemen we die over; we weerspiegelen de ander, als het ware. Dat activeert de productie van oxytocine, wat zorgt voor verbinding en zich uit in meer vertrouwen en openheid. Om echter álles te kunnen verklaren, moeten we de functionele beeldvorming rond prosociaal gedrag eerst nog beter in kaart brengen.’
*boodschapperstof in het centrale zenuwstelsel
**denkprestaties
***aanleren en ontwikkelen
Informatie | Loeys, L., De Cocon, jaargang 16, editie 93